بررسی ساز و کار جدید قراردادهای آتی سهام

بر اساس گزارش راتین بورس به نقل از سنا

دکتر حسن قالیباف اصل مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار در یادداشتی از عملیاتی شدن مکانیزم جدید قراردادهای آتی سهام در این شرکت خبر داد.

عملیاتی شدن مکانیزم جدید قراردادهای آتی سهام

بازار قراردادهای آتی سهام در سال 89 و با معرفی قرارداد آتی بانک کارآفرین فعالیت خود را بطور رسمی آغاز کرد. در این مرحله معاملات آتی سهام با استفاده از نرم­افزار یکپارچه معاملات قراردادهای آتی سهام موسوم به سما (طراحی توسط شرکت بورس اوراق بهادار) انجام می شد که به دلیل فراهم نبودن بستر ارتباطی آن با شبکه گسترده ایستگاه­های کارگزاری در سراسر کشور، دسترسی معامله­گران فقط به تالار اصلی (حافظ) محدود بوده­­ است.

بازه دوم معاملات از ابتدای مرداد 1390 تا حال حاضر است که در آن فعالیت سامانه معاملات بازار آتی (سما) متوقف شد و با انتقال معاملات قراردادهای آتی به سامانه معاملات بازار نقد، دسترسی همه معامله­گران توسط ایستگاه­های خارج از تالار حافظ به آن فراهم شد. به دلیل محدودیت­های این سامانه (PAM) از قبیل عدم امکان کنترل موجودی حساب مشتریان پیش از سفارش گذاری، سقف موقعیت­های تعهدی بازار، کارگزار و مشتری، عدم دسترسی لحظه ای کارگزار به اطلاعات مورد نیاز مانند مشخصات قراردادها و سایر موارد، حجم معاملات به شدت کاهش یافت.

در پی ارائه گزارش آسیب­شناسی بازار قراردادهای آتی سهام و شناسایی موانع و ارائه راهکارها برای رونق این بازار در نیمه دوم سال 90 و همچنین تجربه موفق شرکت­های نرم­افزاری (OMSها) در راه­اندازی سیستم معاملات برخط سهام،لزوم استفاده از آن­ها برای مدیریت سفارشات مشتریان و ارائه اطلاعات مورد نیاز آن­ها احساس شد.

جذابیت­های بازار قراردادهای آتی سهام

1.اهرم 5 برابری

نخستین جذابیت قراردادهای آتی سهام این است که این قراردادها، دارای اهرم 5 برابری است، به این مفهوم که سرمایه‌گذاران با پرداخت تنها 20 درصد از ارزش کل قرارداد، می­‌توانند اقدام به معامله کرده و با این اهرم 5 برابری، نوسان‌های کوچک را نیز دریافت کنند.

2.امکان پوشش ریسک

استراتژی پوشش ریسک از جمله استراتژی­های قابل استفاده در قراردادهای آتی سهام برای سهامداران عمده، مدیران پرتفوی و سایر سرمایه گذاران است. بدین صورت که افراد با داشتن سهم در بازار نقد و گرفتن موقعیت فروش در قرارداد آتی آن و یا بالعکس می­توانند ارزش دارایی خود را از نوسانات قیمتی تا حد ممکن محافظت نمایند.

3.کسب سود در بازار منفی

جذابیت دیگر قراردادهای آتی سهام آن است که چنانچه سرمایه گذار پیش­بینی بازار منفی را در یک سهم داشته باشد می­تواند با اتخاذ موقعیت فروش، بازدهی مناسبی را از روند منفی قیمتی سهم کسب کند.

4.جایگزینی برای فروش استقراضی

باتوجه به اینکه در بازار کشورمان، فروش استقراضی وجود ندارد، قراردادهای آتی جایگزین خوبی برای این نوع معاملات به شمار می‌روند، زیرا سرمایه‌گذار این امکان را خواهد داشت تا با تعهد فروش سهام ازطریق اتخاذ موقعیت‌های فروش، بدون اینکه دارایی را در اختیار داشته باشد، برای خود بازدهی کسب کند. سرمایه­گذار ملزم است که دارایی پایه را تنها در تاریخ سررسید(آخرین روز معاملاتی قرارداد) در کد معاملاتی خود داشته باشد.

5.کارمزد اندک معاملات و معافیت مالیاتی

کارمزدهای معاملات قراردادهای آتی سهام در مقایسه با معاملات سهام، 14درصد است. به عنوان مثال خرید و فروش یک سهم با حساب کل کارمزد 1.515 درصد برای خرید و فروش است که 0.5 درصد آن متعلق به مالیات است، اما در معاملات قراردادهای آتی سهام مالیاتی بابت معاملات آن اخذ نمی‌شود و کارمزد آن پس از اصلاح دستورالعمل قراردادهای آتی در تاریخ 28 اردیبهشت 92 از یک درصد به 0.2 درصد کاهش یافته است.

با توجه به جذابیت‌های ایجاد شده برای قراردادهای آتی سهام، ایجاد دسترسی برخط برای معامله این ابزار مالی، امکان معامله همزمان قراردادهای آتی و معاملات نقدی در یک سامانه معاملاتی توسط معامله‌گران برخط و همچنین امکان مبادله راحت وجوه بین این دو بازار، قراردادهای آتی سهام را به‌سرعت، به یک ابزار مالی جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده و بنابراین، پیش‌بینی می‌شود شاهد افزایش حجم معاملات این نوع قراردادها در بازار سهام باشیم.

لازم به ذکر است در این راستا، شرکت بورس اوراق بهادار تهراندر حال معرفی سهام پایه جدیدو نیز برگزاری دوره­های آموزشی در محل شرکت بورس و کارگزاری­ها برای سطوح مختلف سرمایه­گذاران محترم است.