بلومبرگ بررسی کرد: چرا قیمت نفت افزایش خواهد یافت

پیش بینی های قیمت از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هرگز معتبر نبوده، و به همین خاطر رد پیش بینی اخیر این سازمان-قیمت اسمی ثبات 110 دلار در هر بشکه تا پایان دهه جاری و 177 دلار تا 2040- چندان سخت نیست. با این حال زمانیکه عبدالله البدری، دبیرکل اوپک می گوید دلالان نقش مهمی در افت قابل توجه قیمت نفت دارند و قیمت ها طی سال آینده بار دیگر افزایش خواهد یافت، باید صحبت هایش را جدی گرفت.

به گزارش راتین بورس به نقل از بلومبرگ،اوپک از سال 2007 دورنمای نفت جهانی خود را منتشر می کند. نخستین گزارش این سازمان قیمت هر بشکه نفت اوپک تا سال 2030 را بین 50 تا 60 دلار پیش بینی کرده بود. پس از آن قیمت ها به 141 دلار در هر بشکه رسید و در سال 2008 پس از وقوع بحران مالی جهان، ناگهان به 33 دلار سقوط کرد. اوپک در سال 2010 سطح قیمت نفت تا سال 2020 را 70 تا 80 دلار پیش بینی کرد اما آن پیش بینی اعتباری نداشت؛ طی چهار سال گذشته میانگین قیمت نفت بالاتر از 100 دلار بوده است.

واگیت الکپروف، رئیس شرکت عظیم نفتی لوک اویل یکبار گفته بود: «قیمت از سوی خدا است.» عوامل بسیار زیادی بر عرضه و تقاضا موثر هستند و اکثر کارشناسان برای ارائه یک الگوی معتبر آنها را بررسی می کنند. بر اساس گزارش های اوپک، تقاضای جهانی نفت تا سال 2019 دست کم روزانه یک میلیون بشکه افزایش خواهد داشت. سال آینده، تقاضا در خارج از کشورهای بسیار توسعه یافته—اعضای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی—برای نخستین بار از این سطح بالاتر خواهد بود.

فرض اساسی این سناریو این است که با وجود آنکه جهان توسعه یافته از انرژی پایدار بیشتر و خودروهایی که بنزین کمتری مصرف می کنند استفاده می کند، اشتهای اقتصادهای نوظهور برای نفت با سرعت بیشتری نسبت به روند کاهش آن در کشورهای توسعه یافته، رشد خواهد داشت. در شرایطی که اوپک انتظار دارد میانگین استفاده نفت برای هر خودروی سواری یا کامیون سالانه 2.2 درصد کاهش بیابد، افزایش استفاده از خودروها در چین، هند و دیگر بازارهای نوظهور- بیش از یک میلیارد دستگاه خودروی اضافی تا سال 2040- بیش از رقم جبران این کاهش خواهد بود.

شرکت های نفتی برای تامین تقاضای رو به افزایش نیازمند حفظ سطح بالای سرمایه گذاری هستند. اوپک پیش بینی می کند که اعضای این سازمان تا پایان دهه جاری سالانه 40 میلیارد دلار سرمایه گذاری خواهند داشت، کشورهای غیرعضو سالانه 300 میلیارد دلار را صرف حفظ و گسترش تولیدات خواهند کرد.

البدری می گوید: «شرایط افت قیمت نمی تواند تداوم داشته باشد چراکه در این صورت اکثر سرمایه گذاری ها متوقف خواهد شد.» در نگاه نخست، این اظهارنظر نشان می دهد که دبیرکل اوپک علت و معلول با هم اشتباه گرفته است. به هر حال قیمت نفت به دلیل رشد کند اقتصادی و کاهش سرمایه گذاری باید کاهش بیابد. دورنمای نفت جهانی تاکید دارد که «رشد اقتصادی نه تنها یکی از عوامل کلیدی محرک تقاضای نفت است، بلکه منبع اصلی بی اعتمادی نسبت به حجم مورد نیاز برای سرمایه گذاری است.»

با این حال نمی توان بحث البدری را گمراهانه دانست. تقاضای نفت نسبتا با ثبات است. سناریوی پایه اوپک مبتنی بر میانگین سالانه 3.5درصدی رشد اقتصادی جهان طی سال های 2014 تا 2040 است. تجدیدنظر در مورد این رقم و کاهش آن به 3.1 درصد در سال، تنها طی سال 2015 تقاضا را روزانه 300 هزار بشکه، تا سال 2020 روزانه دو میلیون بشکه کاهش می دهد.

در مقابل، عرضه نوسان بیشتری خواهد داشت، نه تنها به دلیل اینکه بیشتر تحت تاثیر شوک های ژئوپلیتیک قرار می گیرد. سخت نیست تصور اینکه سرمایه گذاری ناکافی باعث افت شدید عرضه خواهد شد. اکثر پیش بینی های مربوط به رشد بازده به موفقیت پروژه های سرمایه بر بستگی دارند. اگر این عوامل کنار گذاشته شوند، حتی با رشد اقتصادی اندک نیز نفت کمیاب خواهد شد و قیمت ها افزایش خواهد یافت.

مشکل تصمیمات سرمایه گذاری این است که توسط انسان طراحی می شود و انسان در زمان حال زندگی می کند. احساسات یک مدیر اجرایی در واکنش به اخباری دیگر و پیش بینی افت قیمت نفت در دراز مدت نمی تواند عاقلانه باشد اما بر عرضه تاثیر خواهد گذاشت. و همانطور که البدری اشاره می کند، قیمت نفت به دلیل دلالان و همچنین عرضه و تقاضا است که تغییر می کند. دبیرکل نخواست گمانه زنی خود در مورد اینکه چرا دلالان خواهان افت قیمت نفت هستند را مطرح کند.