نشانه‌های نرمش در مواضع فرانسه در قبال موضوع هسته‌ای ایران

یک سال پیش و در جریان مذاکراتی که به امضای توافقنامه مقدماتی ژنو منتهی شد، فرانسه سرسختانه ترین مواضع را در میان اعضای گروه 1+5 در مقابل ایران اتخاذ کرده و کارشکنی های متعددی را در این مسیر انجام داد. اکنون و در آستانه فرا رسیدن ضرب الاجل توافق نهایی، برخی نشانه ها حاکی از تغییر موضع پاریس نسبت به ایران و همسو شدن آن با دیگر اعضای 1+5 در مسیر توافق با ایران است.

به گزارش راتین بورس، خبرگزاری «رویترز» با انتشار مطلبی به تحلیل مواضع دولت فرانسه در قبال مذاکرات هسته ای ایران پرداخته و می نویسد یک سال پس از کارشکنی های این دولت در مسیر توافق ژنو، اکنون رویکرد تعاملی آمریکا با دیگر اعضای 1+5 از یک سو و علم به اینکه عدم دستیابی به توافق می تواند نتایج مخربی برای کل منطقه به بار بیاورد، سبب شده مواضع پاریس در قبال ایران تعدیل شود.

این خبرگزاری اشاره می کند که فرانسه از مدت ها پیش به داشتن مواضعی سرسختانه در موضوع هسته ای ایران مشهور بوده است. سال گذشته، فهمیدن این موضوع که آمریکایی ها مذاکرات محرمانه ای را به صورت دوجانبه با ایران انجام داده اند، بهانه ای به دست دولتمردان فرانسوی داد تا به توافق هسته ای با ایران «نه» بگویند و در مسیر حصول توافقنامه ژنو موانعی ایجاد کنند. این امر همچنین فرصتی برای فرانسه فراهم کرد تا روابط خود را با کشورهای عرب منطقه خاورمیانه که مخالف برنامه هسته ای ایران هستند، تقویت نماید.

اما این بار، فرانسه می داند که با توجه به نقش و نفوذ قابل توجه ایران در مبارزه با گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه و همچنین برقراری ثبات در منطقه، عدم حصول توافق هسته ای با این کشور می تواند نتایج بسیار زیان باری به همراه داشته باشد. این نتایج زیان بار، چیزی است که دیپلمات های فرانسوی به هیچ وجه مایل نیستند مسئول آن شناخته شوند.

دیدیه بیلیون، قائم مقام اندیشکده فرانسوی IRIS در این زمینه می گوید: «اصرار بر مواضع خود در عرصه بین المللی در زمانی که موضوعی با این اهمیت برای منطقه و روابط بین الملل وجود دارد، اقدام صحیحی نیست. من فکر نمی کنم این اتفاق دوباره رخ دهد. من فکر می کنم تلاشی از سوی فرانسوی ها وجود دارد تا خود را در مقابل ایرانی ها اندکی بهتر نشان دهند. دیدگاه ما از این پس کمتر متصلب خواهد بود».

در این میان، به نظر می رسد نکاتی که آمریکایی ها از وقایع سال گذشته آموخته اند نیز در تغییر مواضع فرانسه موثر بوده است. جان کری، وزیر خارجه آمریکا، تلاش فراوانی داشته تا به فرانسه اطمینان دهد که نقش این کشور در مذاکرات هسته ای ایران مورد توجه قرار دارد. کری روز گذشته در پاسخ به سوالی درباره مواضع دولت فرانسه گفته واشنگتن و پاریس موضع مشترکی دارند و لورن فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، یادداشتی را به وی داده که حاوی چهار مورد نگرانی های کلیدی فرانسه در موضوع هسته ای ایران بوده است.

یک مقام غربی نزدیک به مذاکرات در این زمینه می گوید: «آمریکایی ها و فرانسوی ها هر دو درسی را از ژنو آموخته اند. آمریکایی ها آموخته اند که باید با همه اعضای 1+5 به رایزنی بپردازند و فرانسوی ها نیز آموخته اند که بهتر است اعتراضات و مخالفت های خود را زودتر مطرح کنند. هرچند همیشه اختلاف نظرهایی میان 1+5 وجود دارد، اما فکر می کنم این بار اوضاع بهتر باشد».

در مقابل این رویکرد آمریکا، فرانسه نیز رویکردی مصالحه جویانه تر در پیش گرفته است. یک مقام دولتی فرانسوی می گوید: «ما دیدگاه خود را سال گذشته مطرح کردیم. آنچه ما می خواهیم، یک توافق خوب است که قابل دفاع باشد و پیامی قوی را به بقیه کشورهای منطقه بفرستد مبنی بر اینکه ما در مقابل ایران از خود ضعف نشان نداده ایم».

هرچند این مقام فرانسوی در ادامه تلاش کرده توپ را به زمین ایران بیندازد و از ضرورت انجام اقداماتی از سوی ایران در راستای دستیابی به توافق سخن می گوید، اما می افزاید: «اگر توافقی خوب حاصل شود، ما جلوی آن را نخواهیم گرفت. من فکر نمی کنم که ما اختلافات بنیادی با شرکایمان، از جمله ایالات متحده داشته باشیم».

اما در این میان، از ملاحظات اقتصادی نیز به عنوان موردی مهم یاد می شود که فرانسه را وادار به تجدیدنظر در مواضع خود نسبت به ایران کرده است. دولت فرانسه با مواضع سرسختانه خود در قبال ایران، توانست از یک سو رژیم اسرائیل را از خود راضی نگه داشته و از سوی دیگر، دل کشورهای عرب منطقه خاورمیانه را به دست بیاورد. همین امر، زمینه ای را برای انعقاد قراردادهای مهم اقتصادی میان فرانسه و این کشورها فراهم نمود.

اما اکنون که مشکلات اقتصادی فرانسه بیشتر شده، این کشور ناچار به گسترش بیشتر بازارهای بین المللی خود است و می داند که در حال حاضر، شرکت های متعلق به دیگر کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا، برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری با ایران پس از حصول توافق، وضعیت بهتری دارند. بر این اساس، پاریس سعی دارد با تغییر مواضع خود، بازار بزرگی که ایران می تواند در اختیارش بگذارد را برای خود تضمین کرده و جلوی باخت در این مسیر در مقابل دیگر کشورهای غربی را بگیرد.