تحلیل عرضه اولیه پالایش نفت شیراز (شراز)

شرکت پالایش نفت شیراز تقریبا با داشتن سهم 3% ی در تولید فراورده های اصلی نفتی، در جایگاه 7 ام در میان 9 پالایشگاه کشور قرار گرفته است. به بهانه عرضه 5% از سهام این شرکت در بازار دوم فرابورس به بررسی نکات قابل توجه در صورت های مالی شرکت می پردازیم و پاره ای از نکات تاثیرگذار بر سودآوری شرکت را یادآور می شویم. در پایان نیز با توجه به مقایسه چهار شرکت پالایش درج شده در بورس و فرابورس می پردازیم و با مقایسه آنها به ارزش گذاری هر سهم پالایش نفت شیراز  می پردازیم.

جدول اطلاعات سهام

در ترکیب سهامداران شرکت کارگزای سهام عدالت با 40% و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی با 60% سهام شرکت مشاهده می شوند.

محصولات و مواد اولیه شرکت

در شکل زیر سهم فروش هر یک از محصولات شرکت از بودجه 91 شرکت آورده شده است.

شرکت کلیه محصولات خود را در داخل کشور به فروش می رساند و همچنین هیچ گونه مصارف ارزی نیز ندارد.

ساختار بهای تمام شده شرکت در شکل زیر نشان داده شده است. ترکیب خوراک مصرفی شرکت نیز 90% نفت خام و 10% میعانات گازی می باشد.

سود و زیان شرکت

در جدول زیر صورت سود و زیان 4 ساله شرکت بهمراه بودجه سال 91 شرکت آورده شده است و ادامه در خصوص مفروضات این بودجه تذکراتی داده خواهد شد.

v      بودجه فروش شرکت تقریبا برابر با بودجه تولید شرکت درنظر گرفته شده است که آن نیز برابر با 99% ظرفیت اسمی شرکت می باشد.

v      نرخ فروش پنج فرآورده اصلی شرکت بر اساس میانگین نرخ های FOB خلیج فارس در سال 90 و برای سایر فرآورده ها بر اساس نرخ های اسفند 90 شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی در نظر گرفته شده است.

v      همچنین نرخ خرید نفت خام شرکت نیز بر اساس 95% نرخ FOB خلیج فارس در سال 90 محاسبه شده است که این نرخ 106.1 دلار در هر بشکه و با دلار 1226 تومانی در حساب های بهای تمام شده شرکت منظور شده است.

v      مبلغ 70 میلیارد تومان مربوط به سرفصل سایر درآمدهای عملیاتی مربوط به یارانه انتقال، توزیع و فروش 5 فرآورده اصلی(بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و گاز مایع) می باشد که بر اساس قانون بودجه به پالایشگاه ها تعلق می گیرد که این رقم با توجه به نرخ های مصوب سال 90 پیش بینی شده است.

v      سایر درآمدهای غیرعملیاتی (3 میلیارد تومان) نیز مربوط به ارایه خدمات به شرکت نفت پاسارگاد می باشد.

v      شرکت هزینه های حقوق و دستمزد را با 15 % افزایش نسبت به سال 90 در نظر گرفته است.

v      اما شرکت هزینه های سربار خود را با تقریبا معادل سال 90 پیش بینی کرده است، هرچند شرکت در سال 91 کاهش 1.5% در مقدار تولید و فروش نسبت به سال 90 را برآورد داشته است. اما انتظار داریم با توجه به افزایش سطح عمومی قیمت ها، افزایش هزینه های سربار نسبت به پیش بینی شرکت، اثرات منفی بر سودآوری شرکت داشته باشد.

v      نرخ مالیات شرکت نیز همچون سایر شرکت بورسی 22.5% در نظر گرفته شده است.

مقایسه شرکت های پالایش نفت بورسی

در جدول زیر سعی شده است تا اطلاعات مفیدی در خصوص مقایسه شرکت های پالایش نفت موجود در بورس به اختصار آورده شود. لازم به ذکر است که مقایسه برخی از اطلاعات موجود در جدول مبنای ارزش گذاری سهم خواهد بود.

ریسک ها

v      کاهش درصد تخفیف نرخ خرید نفت خام شرکت (در حال حاضر 5% می باشد.) با توجه به سابقه آن در سال های اخیر و همچنین با توجه به حاشیه سود ناخالص اندک شرکت (3 الی 4 %)، همچنین با توجه به نرخ گذاری دستوری محصولات شرکت می تواند شرکت را با مشکلات جدی در سود آوری روبرو سازد.

جمع بندی

با توجه به عرضه هفته گذشته پالایش نفت بندرعباس در مقایسه می توان گفت شرکت پالایش نفت شیراز با توجه عدم برخورداری از مزیت هایی همچون فروش صادراتی، نزدیکی به منابع آبی، داشتن طرح توسعه در سال های آتی و سهم بازار قابل توجه، جذابیت کمتری برای سرمایه گذاری داشته باشد.

در پایان علاوه بر نکات ذکر شده، در خصوص ارزش هر سهم شرکت با مقایسه ظرفیت شرکت با ظرفیت پالایش نفت تبریز و در نظر گرفتن ارزش بازار این سهم و مقایسه ساختار دارایی ها و بدهی های دو شرکت، ارزش هر سهم شراز در حدود200  تومان برآورد می شود.  این در حالی است برخی از شنیده ها از عرضه سهام این شرکت در محدوده 3000 ریال حکایت دارد.

تحلیلگر:مجید زرین

در پایان  مدیر عامل هلدینگ نفت و گاز پارسیان که شرکت متبوعش سهامدار 60 درصدی پالایشگاه تبریز است نیز نظر خود را درباره عرضه اولیه سهام پالایشگاه شیراز عنوان کرد.

مرتضی عزیزی  در اشاره به نقاط قوت و ضعف صنعت پالایشگاهی به عنوان یک صنعت تازه وارد در بازار سرمایه اظهار داشت: صنعت پالایشگاهی یکی از صنایع ارزنده و بسیار خوب کشور است که با اجرای اصل 44 قانون اساسی، در زمره واگذاری ها قرار گرفته است، طبیعتا با توجه به ورود بخش معدودی از این شرکت ها به بازار سرمایه، هنوز پتانسیل های بالقوه آن ها برای بازار  مشخص نیست.

وی از طرح های توسعه شرکت های حاضر در این صنعت، خرید و فروش محصولاتشان به صورت حاکمیت شرکتی و برخورداری از بازارهای صادراتی به عنوان پتانسیل های بالقوه این صنعت نام برد.

عزیزی با اشاره به شرکت های پالایشگاهی موجود در بورس عنوان کرد: تفاوت در نوع تکنولوژی، ظرفیت و موقعیت جغرافیایی این شرکت ها مانع از مقایسه آن ها می شود،اما در مورد شرکت پالایشگاه نفت شیراز باید گفت که این شرکت در منطقه ای واقع شده است که می تواند عرضه وتقاضا را پوشش دهد،ضمن آن که از سودآوری خوبی نیز برخوردار است و طرح های توسعه آن نیز در حال اجراست.

مدیرعامل هلدینگ نفت و گاز پارسیان در برابر این سوال که این شرکت ها به رغم خصوصی سازی، هنوز از ساختار مالی مستقلی برخوردار نیستند و عملا در  سایه شرکت پالایش و پخش قرار دارند و اساسا این مساله تا چه میزان  ریسک این صنعت را افزایش داده است؟، گفت: اصولا در تمام واگذاری ها، شرکت ها تا یک مقطع زمانی به شرکت های مادر تخصصی خود وابسته اند اما پس از مدتی مانند شرکت های پتروشیمی این وابستگی به تدریج کاهش می یابد و به استقلال می رسند.اما با توجه به تجربه موفق واگذاری ها در شرکت های پتروشیمی، در شرکت های پالایشگاهی نیز با برگزاری مجامع، شرکت پالایش و پخش تمام اختیارات امور را به خود آن ها واگذار می کند و باید در نظر داشت که امروز حضور شرکت پالایش و پخش و ملی صنایع پتروشیمی از نگاه حاکمیتی در این شرکت ها مثبت است.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به خرید و فروش نفت خام و فرآورده های آن از سوی دولت، تا چه میزان بخش خصوصی قادر به موفقیت در این بخش خواهد بود؟، گفت: خرید و فروش ها در شرکت های پالایشگاهی بر اساس ظرفیت تولید و سهمیه تعیین شده برای آن ها، صورت می گیرد، خوراک نیز به موجب ظرفیت تولید به آن ها تعلق می گیرد.فروش محصولات تولیدی آن ها نیز بر اساس قیمت های بین المللی است،لذا نگرانی در این خصوص وجود ندارد اما پس از خصوصی سازی، باید به آن ها فرصت داد تا حضور در بازارها را یاد بگیرند.

وی در برابر این سوال که عرضه پالایشگاه اصفهان به عنوان یکی از بهترین پالایشگاه های کشور خاطره نامناسبی را برای بازار ایجاد کرد، چون این شرکت تعدیل های منفی غیر قابل ارزیابی را به بازار اعلام کرد، بر این اساس فکر می کنید آیا این مساله می تواند تاثیری در عرضه سهام شرکت پالایش نفت شیراز داشته باشد؟، گفت: مدیران پالایشگاه نفت شیراز مسلما رشد سودآوری این شرکت را در نظر دارند، اما در مورد شرکت پالایشگاه نفت اصفهان، این شرکت اولین تجربه شرکت پالایش و پخش در واگذاری شرکت های پالایشگاهی بود.لذا عدم آشنایی پالایشگاه نفت اصفهان با نوع گزارش دهی منجر به بروز تعدیل های منفی در این شرکت شد، اما این مساله در مورد پالایشگاه نفت تبریز متفاوت بود و سهامداران با تعدیل های مثبت در این شرکت مواجه بودند.

عزیزی در مورد هزینه حمل در شرکت های پالایشگاهی نیز یادآور شد:در قانون بودجه امسال نفت خام تحویل درب پالایشگاه می شود،بر این اساس آن ها از هزینه حمل معاف شدند.

وی در برابر این سوال که آیا پارسان مثل سرمایه گذاری جدی در شبریز برنامه ای هم برای خرید سهام شراز در بازار فردا دارد،گفت:خرید سهام این شرکت مثل شرکت های ارزنده دیگر توسط پارسان بررسی و مطالعه می شود،اما ورود جدی ما به سهام پالایشگاه شیراز به قیمت عرضه اولیه سهم در روز چهارشنبه بستگی دارد.