یک شنبه های خرسی و چهار شنبه های گاوی / نکته جالب در خصوص نزول شاخص

طبق آمارهای موجود از روند شاخص بورس می توان به این موضوع پی برد که روند شاخص بورس در روزهای مختلف هفته از الگوهای منظمی در رفتار سری های زمانی تبعیت می کند و شاید سرمایه گذاران با توجه به ترجیحات و نیاز به نقدینگی متفاوت خود در روزهای مختلف و نیز سایر عوامل اثرگذار بر روند بازار، با استفاده از این الگوها و تدوین استراتژی های قابل اجرا براساس این روندها، در کسب بازده اضافه موفق شوند.

اما سوال اصلی اینجاست که آیا در بورس ایران نیز الگوی خاصی در روزهای مختلف هفته برای نحوه حرکت شاخص بورس وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال اگر بتوان نشان داد که معاملات بورس از الگوهای خاصی پیروی می کند، می توان اثرات تقویمی یا دوره ای را به عنوان یکی از مهمترین عوامل پیش بینی کننده رفتار آتی سهام زیرنظر داشت.

البته در این میان می توان مواردی از جمله جریانات نقدی، تفاوت در ریسک، خطاهای اندازه گیری و فرآیند تصفیه اعتبارات مشتریان در پایان هر ماه را از جمله موضوعاتی دانست که در این الگوها اثرگذار است.

این الگوها در محدوده وسیع تری سایر بازارهای سهام در دنیا را نیز فرا می گیرد؛ بطوریکه بارها و بارها مشاهده شده که بازار سهام آمریکا از دوشنبه تا جمعه اثری قوی بر بورس های اروپا و آسیای شرقی در پی داشته و این اثرگذاری در روز دوشنبه قوی تر می باشد.

اما در اینجا می خواهیم وجود الگوهای حرکتی را در بورس ایران طی روزهای مختلف هفته مورد بررسی قرار دهیم؛ بطوریکه با بررسی روند معاملات شاخص از اواسط دی ماه سال 92 یعنی زمان آغاز روند نزولی در بورس تا روز گذشته به وضوح می توان دید که نماگر بازار سهام از محدوده 89 هزار و 501 واحدی در بالاترین سطح در روز یکشنبه 15 دی ماه سال 92، به مرز 70 هزار واحدی نزول کرد تا در روز دوشنبه 9 تیر ماه امسال در 70 هزار و 342 واحدی در پایین ترین سطح قرار گیرد.

با طبقه بندی معاملات روزانه بورس براساس روزهای هفته به این نتیجه دست یافتیم که روند شاخص کل بورس از الگوهایی پیروی می کند که در جدول زیر الگوی رفتاری موجود در این نماگر قابل مشاهده است.

بدین ترتیب همانطور که مشاهده می شود، طی 209 روز معاملاتی گذشته شاخص طی 109 روز کاری با افت مواجه شده و طی 100 روز معاملاتی نیز روندی رو به رشد را سپری کرده است.

اما نکته جالب توجه آنجاست که تعداد روزهای یکشنبه که شامل 43 روز می باشد، بیشترین کاهش در روند شاخص کل رخ داده و شاید بتوان گفت اتلاق لقب یکشنبه سیاه برای معاملات این روز از هفته کاملا به جا باشد. بطوریکه 25 درصد از کل روزهایی که شاخص کل با نزول همراه بوده مربوط به معاملات روزهای یکشنبه می باشد و روند شاخص در 63 درصد یکشنبه های معاملاتی با کاهش مواجه بوده است.

اما اثر روزهای یکشنبه و شنبه هر هفته در تحقق روند منفی در بورس در حالی قابل مشاهده است که طی این روزها بازارهای جهانی تعطیلات پایان هفته را سپری می کند و نمی توان گفت نوسانات ناشی از قیمت های جهانی بر بورس داخلی اعمال اثر کرده است.

نکته جالب تر در خصوص اثر روزهای هفته بر روند شاخص این است که شاخص نزول طولانی مدت خود را از بالاترین سطح یعنی 89 هزار و 501 واحدی طی بازه 10 ماه اخیر تاکنون، از روز یکشنبه 15دی ماه 92 به بعد آغاز کرد و بیشترین میزان افت نماگر بازار نیز به میزان 2389 واحد در همین روز هفته رخ داده است.

اما در مقابل اثر آخرین روز معاملاتی هر هفته در تعیین جهت حرکت شاخص کل نیز به وضوح مشخص است؛ چراکه طبق آمارهای موجود در این جدول، 42 روز از 209 روز معاملاتی اخیر مصادف با آخرین روز کاری هر هفته بوده که شاخص در 43 درصد از معاملات روزهای چهارشنبه با روند نزولی مواجه شده که کمترین آمار روزهای منفی هفتگی را به خود اختصاص می دهد. 

بدین ترتیب سهم روزهای چهارشنبه که شاخص کل طی آن نزولی بوده، از کل روزهای منفی بازار 17 درصد می باشد. گرچه این نسبت برای روزهای سه شنبه نیز مشابه است، اما تعداد روزهای معاملاتی سه شنبه به علت تعدد تعطیلی ها به مناسبت های مختلف در بین سایر روزهای هفته پایین ترین رقم می باشد.

در مجموع مشاهده شد که روند شاخص بورس در روزهای مختلف هفته به ویژه یکشنبه ها و چهارشنبه ها از الگوهای منظمی در رفتار سری های زمانی تبعیت می کند و توجه به این الگوها و تدوین استراتژی های قابل اجرا براساس این روندها، می تواند تأثیر زیادی در نحوه خرید و فروش سهام و کسب بازده اضافه برای سرمایه گذاران در پی داشته باشد.